Pinyin, một thuật ngữ thú vị trong tiếng Trung Quốc, không chỉ đơn thuần là bảng chữ cái của họ, mà đằng sau nó là một hệ thống quan trọng để ghi lại cách phát âm tiếng Trung. Pinyin, hay còn gọi là "bính âm" theo phiên âm tiếng Việt, thực chất là cách sáng tạo một cầu nối hữu ích giữa các ký tự La tinh và ngôn ngữ phong phú của Trung Quốc. Chính xác, Pinyin là sự kết hợp của các chữ cái La tinh để tạo ra phiên âm của tiếng Trung, và điều này giúp mọi người dễ dàng học và sử dụng tiếng Trung một cách hiệu quả hơn.
Thực tế, không phân biệt trình độ hoặc sự phức tạp của tiếng Trung, chúng ta đều có khả năng nắm vững tiếng Trung thông qua bảng phiên âm Pinyin đầy đủ. Bảng bính âm Pinyin đã mang lại nhiều lợi ích đáng kể cho người học tiếng Hoa, kể cả những học sinh tại các cấp độ giáo dục, bao gồm cả những người nhỏ tuổi học ở Trung Quốc đại lục. Hãy cùng nhau khám phá việc học tiếng Trung qua Pinyin, bắt đầu từ những nền tảng cơ bản.
Phiên âm pinyin – bảng chữ cái tiếng Trung là gì?
Sự xuất hiện của bính âm không chỉ là một tiện ích quý báu mà còn mang đến sự thuận tiện tối ưu trong việc tìm kiếm từ vựng tiếng Trung trên các từ điển. Khi bạn đối diện với một từ mới, không biết cách phát âm nó như thế nào, bính âm đồng hành sẽ giúp bạn vượt qua nỗi lo âu và cảm giác ngạc nhiên ban đầu. Chỉ cần nhìn vào pinyin, bạn sẽ cảm thấy từ đó không còn xa lạ và bạn có thể nắm bắt được nó một cách tự tin.
Pinyin là gì?
Hồi xưa, khái niệm Pinyin không hề tồn tại trong cuộc sống của người dân Trung Hoa, và bảng phiên âm tiếng Trung cũng chưa từng tồn tại. Điều này dễ hiểu vì Pinyin chỉ ra đời và được chính thức công nhận vào năm 1958, không phải là một khoảng thời gian quá xa xôi.
Chữ Trung Quốc, vốn thuộc nhóm chữ tượng hình, không cần đến bảng chữ cái để hỗ trợ việc đọc và viết. Mặc dù một số từ có thể được tổng hợp thành các bộ thủ dựa trên nét tương đồng, nhưng với 214 bộ thủ truyền thống, quy tắc này không thể nào tổ chức một cách hoàn hảo và logic như việc kết hợp các chữ cái trong bảng chữ cái Latin.
Vậy tại sao người mới học tiếng Trung lại phải quan tâm đến Pinyin và tại sao nó trở nên ngày càng quan trọng đối với họ, bất kể họ học ở trung tâm hay tự học?
Pinyin là việc sử dụng các chữ cái Latin để mô phỏng cách phát âm trong tiếng Hán. Điều này giúp cho người mới học dễ dàng tiếp cận hơn, thuộc lẹ hơn, đặc biệt là đối với người nước ngoài. Đối với người Trung Quốc, Pinyin cũng giúp họ trở nên thành thạo hơn trong việc sử dụng bảng chữ cái Latin, điều này lại rất hữu ích khi họ học tiếng Anh hoặc các ngôn ngữ sử dụng bảng chữ cái Latin khác.
Bảng chữ cái bính âm
Do đó, nhiều người đã đồng tình với quan điểm tiêu biểu rằng bảng bính âm trong tiếng Hán là như một bản sao thu nhỏ của bảng chữ cái tiếng Trung Quốc. Thuộc lòng toàn bộ bảng bính âm thật sự tương đương với việc nắm vững cả bảng chữ cái. Đương nhiên, việc thuộc lòng này đòi hỏi khả năng ghi nhớ mặt chữ cũng như khả năng phát âm tiếng Trung một cách chính xác.
Có nhiều người thường hỏi tôi về việc liệu 214 bộ thủ có phải là bảng chữ cái tiếng Trung không? Và liệu nếu chúng ta học viết theo 214 bộ thủ thì đã đủ để hiểu và viết tiếng Trung?
Theo quan điểm cá nhân của tôi, câu trả lời là "Không." 214 bộ thủ chỉ đơn thuần là những nét cơ bản thường xuất hiện trong chữ Hán, và chúng được sắp xếp và tổng hợp một cách ngắn gọn để giúp người học dễ dàng hiểu và viết. Chúng có ý nghĩa tượng hình và giúp người đọc nắm bắt triết học của các ký tự Hán.
Bảng chữ cái, theo quan điểm của tôi, là một bảng tổng hợp các ký tự cơ bản nhất để tạo thành một hệ thống ngôn ngữ. Trong trường hợp này, bảng phiên âm Pinyin có vẻ phù hợp hơn, vì nó cung cấp một hệ thống âm thanh để đọc và phát âm tiếng Trung một cách chính xác.
Bảng bính âm gồm bao nhiêu ký tự latinh?
Hệ thống bính âm tiếng Trung, một khoa học đầy sự hấp dẫn, được tạo thành từ ba yếu tố chính. Họa thụ của chữ cái Latinh, chia thành hai phần quan trọng: vận mẫu đại diện cho những nguyên âm mềm mại, và thanh mẫu biểu thị sự cứng rắn của các phụ âm. Cuối cùng, không thể bỏ qua các thanh điệu, giống như dấu trong tiếng Việt, nhằm điều chỉnh sự biến đổi cường độ và âm sắc.
Bảng chữ Latinh, một bảng chứa bí quyết của hệ thống, gồm có những ký tự độc đáo như: A, B, C, D, E, F, G, H, I, J, K, L, M, N, O, P, Q, R, S, T, U, V, W, X, Y, Z.
Trong bảng chữ cái tiếng Trung, vận mẫu, gắn liền với việc phát âm, bao gồm a, o, e, i, u và đặc biệt hơn, âm ü.
Tiếng Trung thật sự đặc biệt với cách phát âm độc đáo của nó. Vì vậy, Pinyin - hệ thống phiên âm tiếng Trung - bổ sung nhiều phụ âm ghép để tạo ra sự tương đồng hoàn hảo với cách người Trung Quốc phát âm. Ví dụ, có 23 thanh mẫu cơ bản bao gồm b, p, m, f, d, t, n, l, g, k, h, j, q, x, z, c, s, zh, ch, sh, r, y, và w.
Ngoài ra, trong danh sách này, chúng ta còn có biến thể nguyên âm kép của các nguyên âm đơn như sau:
- a: ai, ao, an, ang
- e: ei, en, eng, er
- o: ou, ong
- i: ia, iao, ie, iou, ian, iang, in, ing, iong
- u: ua, uai, uei, uo, uan, uang, uen, ueng,
- ü: üe, üan, ün
Điều này làm cho việc học tiếng Trung trở nên một thách thức thú vị, bởi vì bạn cần phải tập trung không chỉ vào vận mẫu cơ bản mà còn vào các biến thể này để hiểu rõ hơn về ngôn ngữ này.
Bảng chữ cái Pinyin hoàn chỉnh
Bằng cách tạo sự kết hợp tinh tế giữa các từ ghép phụ âm và nguyên âm, cùng với việc tạo ra thanh điệu, chúng ta có thể tạo ra một bảng phiên âm latinh hoàn hảo. Đối với những người mới bắt đầu, mục tiêu của họ có thể được đơn giản hóa thành việc đọc và phát âm chính xác các bảng chữ cái này.
Bảng chữ cái a và e
Bảng chữ cái theo o và i
Bảng chữ cái u và ü
Chú âm là gì?
Ký hiệu chú âm
Các phù hiệu nguyên âm tương ứng với pinyin
ㄧ = i
ㄨ = u
ㄩ = ü
ㄚ = a
ㄛ = o
ㄜ = e
ㄝ = ie
ㄞ = ai
ㄟ = ei
ㄠ = ao
ㄡ = ou
ㄢ = an
ㄣ = en / n
ㄤ = ang
ㄥ = eng / ng
ㄦ = er / r
ㄩㄥ = iong
ㄨㄥ = ong
ㄧㄥ = ing
ㄧㄣ = in
ㄧㄝ = ie
ㄩㄝ = üe
ㄧ trong cách viết ngang sẽ viết là “─”, còn nếu viết dọc thì sẽ viết là “│”. Ký hiệu các phụ âm
Các phù hiệu phụ âm tương ứng pinyin
ㄅ = b
ㄆ = p
ㄇ = m
ㄈ = f
ㄉ = d
ㄊ = t
ㄋ = n
ㄌ = l
ㄍ = g
ㄎ = k
ㄏ = h
ㄐ = j
ㄑ = q
ㄒ = x
ㄓ = zh
ㄔ = ch
ㄕ = sh
ㄖ = r
ㄗ = z
ㄘ = c
ㄙ = s
- ㄢ được phát âm là ɛn nếu đứng sau ㄧ và ㄩ.
- ㄣ được phát âm là n nếu đứng sau ㄧ và ㄩ.
- ㄥ được phát âm là ŋ nếu đứng sau một nguyên âm.
- ㄦ có thể được sử dụng trong Nhi hóa.
Ký hiệu thanh điệu
Dựa vào bàn phím chú âm chúng ta sẽ có cách gõ và ghép ký tự lần lượt như sau. Tương tự như ghép lần lượt bính âm.
Học bảng chữ cái, luyện đọc pinyin
1. Nguyên lý đọc phiên âm pinyin và bảng chữ cái tiếng trung
Các nguyên tắc bính âm tiếng Hán vô cùng dễ hiểu và thực hiện, giúp tạo nên sự chuẩn mực và dễ dàng cho việc phát âm tiếng Hán. Chúng là những hướng dẫn cần thiết để đảm bảo rằng người học có thể tự tin thực hiện việc phát âm đúng cách và mở rộng kiến thức ngôn ngữ của họ.
- **Phụ âm kết hợp với nguyên âm tạo thành một từ**: Khi kết hợp phụ âm và nguyên âm, chúng tạo thành từ một từ hoàn chỉnh.
- **Nguyên âm riêng lẻ cũng có thể đại diện cho một từ**: Đôi khi, nguyên âm đơn lẻ cũng có thể tượng trưng cho một từ.
- **Kết hợp phụ âm và nguyên âm tạo ra cách đọc chính xác của một từ**: Khi bạn thực hiện phát âm, sự kết hợp giữa phụ âm và nguyên âm xác định cách bạn đọc một từ một cách chính xác.
- **Thanh điệu tạo ra sự khác biệt cho các phiên âm giống nhau**: Sự biến đổi trong thanh điệu có thể làm nổi bật sự khác biệt giữa các phiên âm mà trên giấy viết có thể giống nhau.
- **Quy tắc biến âm khiến cách đọc âm Pinyin thay đổi**: Các quy tắc về biến âm có thể làm thay đổi cách bạn phát âm các âm Pinyin.
Có phải việc học theo bính âm lúc nào cũng chính xác?
Không phải là hoàn toàn chính xác. Trong thực tế, tiếng Trung có hàng loạt từ và cụm từ, và nếu bạn đọc chúng theo phiên âm pinyin, bạn sẽ cảm thấy như đang mở một máy trạm phát thanh.
Tiếng Trung là một loại ngôn ngữ có một hệ thống biến đổi âm thanh mạnh mẽ. Điều này làm cho việc đọc chữ Hán trở nên dễ dàng hơn rất nhiều đối với những người đã học lâu và đã đạt đến mức thành thạo. Tôi tin rằng việc đọc tiếng Trung theo chữ Hán truyền thống là một trải nghiệm tuyệt vời hơn nhiều so với việc sử dụng pinyin.
Tuy nhiên, không thể bỏ qua rằng pinyin đóng một vai trò quan trọng trong quá trình học. Nó là một công cụ hữu ích đặc biệt cho người mới bắt đầu học tiếng Trung, giúp họ tra cứu từ điển một cách dễ dàng và đảm bảo rằng họ đọc từ ngữ một cách chính xác mà không phải lo lắng về việc phát âm sai.
Bộ gõ theo Pinyin
Để viết các ký tự Hán cứng, cách tốt nhất là sử dụng bàn phím có bố trí chú âm và tuân theo kiểu chú âm, hoặc dựa vào phương pháp gõ bằng pinyin, sử dụng các nguyên âm và phụ âm trong bảng chữ cái bính âm.
Chúng ta cũng có sẵn các phần mềm bàn phím tiếng Trung hỗ trợ việc gõ chữ Hán một cách đơn giản. Trong số đó, phần mềm Sogou Pinyin là một trong những lựa chọn phổ biến nhất, theo sau là bàn phím của hệ điều hành Windows 7 và Windows 10, Google Pinyin Input, và QQpinyin. Điều này giúp cho việc gõ tiếng Trung trở nên thuận tiện hơn và hiệu quả hơn trong quá trình học và làm việc.
Trên , chúng tôi đã cùng các bạn khám phá khái niệm về pinyin và thức hiện việc phân biệt giữa phiên âm bính âm và chú âm trong tiếng Trung một cách chi tiết. Ngoài ra, chúng tôi cũng đã xác định cấu trúc chữ cái tiếng Trung bằng cách tách nó thành các thành phần cơ bản.
Nếu có bất kỳ câu hỏi hoặc góp ý nào để giúp bài viết trở nên hoàn thiện hơn, xin vui lòng chia sẻ chúng ở phần bình luận.
中文
